Mesane kanseri

Mesane kanseri erkeklerde en sık görülen 3. kanserdir. Kadınlarda da sıklığı giderek artmaktadır. Ayrıca kadınlarda klinik gidiş daha kötü ve agresif seyredebilir. Mesane iç yüzeyini döşeyen epitel dokusundan köken alır ve duvarı kat ederek mesane dışına doğru yayılır. İdrar yolları döşeyici epitelinden kaynaklı olduğu için böbrek çıkışından itibaren idrar yollarından kaynaklanan tüm tümörler benzer şekilde tedavi edilir.

Mesane kanseri ileri yaşta daha sıklıkla görülür. Ortalama görülme yaşı 60 yaş civarındadır. Ülkemizde her yüz bin erkekten 21.5’inde görülmektedir. Türkiye’de yılda yaklaşık 10,000 civarı yeni mesane kanseri hastası görülmesi beklenmektedir.

Teşhis edildiğinde mesane kanserinin %75’i erken evrededir. Mesanenin iç yüzeyinde sınırlıdır. Ancak buna rağmen yakın takip edilmezse yüksek dereceli türüne dönüşerek ileri evreye geçebilir.

Mesane kanseri risk faktörleri

Mesane riskini artıran en önemli faktör tütün ve tütün ürünleri kullanımıdır. Ortaya çıkan zararlı kimyasalların mesanede birikmesi sonucu mesane kanseri gelişebilir. Tüm mesane kanserlerinin yaklaşık %70’i sigara ile doğrudan ilişkilidir.

İleri yaş mesane kanseri için önemli bir faktördür. Yaşlandıkça mesane kanseri ihtimali artar. Ayrıca erkek olmak sigaradan bağımsız olarak mesane kanseri gelişme olasılığını artırır.

Arsenik, boyalar, kauçuk, deri ve petrol ürünlerinde kullanılan kimyasallara maruz kalma mesane kanserini artıran bir faktördür.

Son olarak mesanede kronik irritasyon, mesane döşeyici zarına zarar veren taş, enfeksiyon vs gibi faktörler ve şistozomiasis olarak bilinen bir parazit hastalığı diğer risk faktörleridir.

Mesane kanseri belirtileri

Mesane kanserinin en önemli belirtisi idrarda kan görülmesidir. Genellikle taş veya kum dökme ile idrarda kanama olabilir. Ancak yaşlı erkeklerde idrarda kanama olması durumunda mutlaka ileri incelemeler yapılmalıdır. İdrarda kanama gözle görülebilir şekilde olmayabilir ve idrar tetkikinde ortaya çıkabilir. İdrarda kanama bir infeksiyon yoksa genellikle ağrısızdır.

Bazı durumlarda ilerlemiş hastalarda mesanede kasılma ağrı ve idrar yaparken yanma gibi şikayetlere yol açabilir. Ayrıca sık idrar yapma veya idrara çıkma hissi olabilir.

Mesane kanseri teşhisi

Mesane kanseri şüphesi varsa fizik muayene, vajinal muayeneye ilave olarak mesane duvar kalınlaşması olup olmadığını görmek amacıyla ultrason ve bilgisayarlı tomografi yapılabilir. Bazı durumlarda retrograd pyelografi yapılabilir.

Kanserin kesin teşhisi için biyopsi yapılarak patolojik inceleme yapılmalıdır. Bazı durumlarda sitoloji ile idrarda kanserli hücre bakılması faydalı olabilir. Mesane biyopsisinin tek yolu kameralı bir cihaz yardımıyla idrar yolundan sistoskopi ile mesaneye girip görerek kazıma şeklinde parça alınmasıdır. Alınan örnekte mutlaka kas dokusu bulunacak şekilde derin örnekleme yapılmalıdır. Buna transüretral rezeksiyon (TUR) adı verilir. Kanser teşhisi sonrası tomografi ile yayılım olup olmadığına bakılması gerekir.

Mesane kanseri teşhisi

Cerrahi

Mesane kanseri tedavisinde cerrahi en önemli tedavi yöntemidir. Erken evrede yümörün sadece iç döşeyici epitel zarına yerleştiği durumlarda TUR denen kapalı yöntemle kazıyarak tümörün çıkarılması yeterli olmaktadır. Bu hastalarda mesane içine ilaç verilmesi nüksleri azaltır. Bu amaçla en sık BCG uygulaması yapılmaktadır.

Mesane kanseri cerrahisinde mesanenin kas tabakasına yayılım varsa mesanenin tamamının çıkarılması gerekir. Buna radikal sistektomi denir. Mesanenin etrafındaki pelvik lenf bezlerinin çıkarılması da dahildir. Mesane çıkarıldıktan sonra bağrsak kullanılarak yapay mesane veya idrar yollarının karın ön duvarına ağızlaştırılması (ileal kondüit) yapılabilir.

Kemoterapi

Evre 3 hastalıkta koruyucu amaçlı sistemik kemoterapi verilmesi gerekir. Kemoterapi verilecekse cisplatin + gemsitabin veya DDMVAC kombinasyon kemoterapisi önerilir. Kemoterapiye rağmen hastalık tekrarı riski vardır. Mesane kanseri nüksünde ve metastatik hastalık durumunda kullanılabilecek farklı kemoterapi seçenekleri vardır.

Radyoterapi

Erken evre mesane kanserinde radyoterapi ameliyat sonrası koruyucu veya tamamlayıcı amaçla kullanılır. Ayrıca ameliyat uygun olmayan hastalarda lokal kontrol için kemoterapi ile eşzamanlı radyoterapi uygulaması yapılabilir

Uzak metastazlarda komplikasyon olabilecek bölgelerin tedavisi ve ağrı palyasyonu amacıyla radyoterapi verilebilir.

İmmünoterapi

Mesane kanserinin tedavisinde immünoterapi yeni kullanıma girmiştir. Bu amaçla atezolizumab, pembrolizumab veya nivolumab kullanılabilir. Cisplatin alamayacak hastalarda, PD-L1 pozitif ise hastaların immünoterapiden fayda görebileceği düşünülebilir. Ayrıca cisplatin içeren kemoterapi kullanıp nüks eden hastalarda Dünyada 2.basamak olarak kullanılmaktadırlar. Ancak Türkiye’de bu ilaçların mesane kanserinde kullanımı için ruhsat ve geri ödemeleri yoktur.